Gras in betontegels voor waterafvoer in de openbare ruimte

De voordelen van waterbuffering

De belangrijkste overweging voor het toepassen van gras in betontegels is het bergen of gespreid afvoeren van regenwater naar de ondergrond. Hierbij moet gelet worden op de waterdoorlatendheid van de verharding, de infiltratie en buffercapaciteit van de substraat en ondergrond en natuurlijk het grasmengsel dat gebruikt wordt voor deze toepassing. Al deze onderdelen zijn belangrijk voor het juist verwerken van het regenwater. Daarnaast zorgt deze toepassing van gras in de openbare ruimte voor een beter gereguleerde omgevingstemperatuur en een groenere uitstraling van een parkeerplaats of andere grijze ruimte in de wijk.

Afbeelding: bij de aanleg van nieuwe wijken wordt rekening gehouden met het opvangen en afvoeren van regenwater – ook wadi’s en retentievijvers spelen hierin een belangrijke rol.

Waarom grasmengsels in betontegels

Vaak maak ik het vergelijk met een voetbalveld in een stadion. Eerst bouwen we het stadion en daarna moet het gras er goed in groeien. Terwijl iedereen weet dat het geen logische plaats is voor grasgroei. Dit zien we ook terug in de toepassing van beton/gras inrichtingen. Eerst gaat de aandacht uit naar het bouwen van de constructie en daarna moet er ook nog een vegetatie op groeien. Dat botst wel eens met elkaar.

Wortelgroei van grassen

In toepassingen waar sprake is van verkeer wordt er gekeken naar de draagkracht van de fundering. Dat kan ten koste gaan van de waterdoorlaatbaarheid/infiltratie van die fundering. Soms is de verdichting/verarming (zand) van de fundering zo groot dat de wortels van het gras problemen hebben om zich daar te ontwikkelen. Vaak zien we dat de groene vegetatie teveel afhankelijk is van het substraat in de uitsparingen (dal of kom genoemd). Met als gevolg dat bij een regenbui het water alsnog over de verharding stroomt. Met een droge/warme periode redt de vegetatie het dan niet in de uitsparingen.

Afbeelding: in de openbare ruimte zijn er genoeg plaatsen waar ruimte is voor het toepassen van grassen of zelfs bloemenmengsels – in deze voorbeelden is gekozen voor een bloemenmengsel op een plaats waar wel auto’s rijden, maar niet parkeren (links) en een grasmengsel in betontegels op een parkeerplaats in een woonwijk.

Grasmengsels en slagingskans

Om grassen in betontegels een hogere slagingskans te geven, is het aan te raden om te kijken naar toepassingen op plaatsen waar geen verkeer komt. Denk hierbij aan o.a. pleinen, tuinen, parken, voet/wandelpaden, vluchtheuvels en goten. Dan wordt het in eenzelfde fundering voor het gras wél haalbaar om een goed wortelpakket te vormen.

Kijk eens naar constructies waar de waterdoorlaatbaarheid midden in het parkeervak anders is dan op het plek waar de wielen staan. Zorg ervoor dat als de opbouw op de verkeerde manier afwatert het regenwater niet alsnog in de riolering verdwijnt. Het is belangrijk om te voorzien in aangrenzende opvangmogelijkheden voor water, zoals een wadi of opvangvijver.

Bepaal je toepassing, kies een mengsel

De toepassing bepaalt het mengsel dat er past. Dat betekent mogelijk een ander gras- of kruidenmengsel voor een parkeerplaats, plein, park of voetpad. In de praktijk kan dat er zo uitzien:

• Parkeerplaats of plein: een grasmengsel dat hier goed bij past, is Parken 1. Dit mengsel bestaat uit een combinatie van grassoorten, waaronder Engels raai en roodzwenk, en heeft een hoog niveau van stressbestendigheid.
• Park: voor een extensief beheerd terrein en plaats met veel schaduw van bomen past het mengsel Extenso goed. De combinatie van twee soorten hardzwenk en wat roodzwenk geeft een duurzaam grasbestand.

Denken vanuit groene vegetatie

Ik zie nog weinig constructies waarbij gedacht is vanuit de groene vegetatie. De start van een project zou moeten zijn dat de bewortelingszone doorloopt vanuit de uitsparing (dal/kom) naar de ondergrond. Wanneer dit het uitgangspunt is, wordt het selecteren van een passend grasmengsel veel gemakkelijker.